Η λέξη “Λαύριο” προέρχεται από το λαύρα που σημαίνει στενό πέρασμα, στοά και κατ’ επέκταση μεταλλευτική στοά. Επομένως, με τον όρο “Λαύριο” αναφερόμαστε σε έναν τόπο πολλών μεταλλευτικών στοών.

Το Λαύριο, η μεταλλοφόρα περιοχή της νοτιοανατολικής Αττικής, είναι μια κωμόπολη, έδρα του δήμου της Λαυρεωτικής, της επαρχίας Αττικής με μόνιμους κατοίκους περίπου 10.700. Το λιμάνι του δεν παρουσιάζει μεγάλη κίνηση ως προς τη διακίνηση των εμπορευμάτων, ωστόσο δε μπορούμε να πούμε το ίδιο ως προς τη διακίνηση μεταλλευμάτων. Όσο αφορά την επιβατική κίνηση, το λιμάνι χρησιμοποιείται για την αποσυμφόρηση του λιμένα του Πειραιά.

Η περιοχή του Λαυρίου κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια (νεολιθική εποχή). Η Λαυρεωτική γη υπήρξε το μεγαλύτερο, το πλέον μακρόβιο και το σπουδαιότερο, από τεχνολογική άποψη, μεταλλείο ολόκληρου του Ελλαδικού χώρου. Η περιεκτικότητα των μεταλλευμάτων του σε άργυρο στο αρχαίο Λαύριο ήταν από 40 έως 25.000 γραμμάρια ανά τόνο μεταλλεύματος μολύβδου. Εξ ου και το όνομα «αργυρίτης γη» που πολύ συχνά χρησιμοποιείται για τη Λαυρεωτική γη.

Στις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα τα μεταλλεία του Λαυρίου βρίσκονταν σε ακμή. Θεωρείται πως με τα έσοδα των μεταλλείων του Λαυρίου δημιουργήθηκε και ενισχύθηκε ο στόλος των Αθηναίων, ο οποίος με ηγέτη το Θεμιστοκλή νίκησε τους Πέρσες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Αν και με την επικράτηση των Μακεδόνων το Λαύριο παρήκμασε, αργότερα αναζωογονήθηκε με τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Μια σειρά επαναστάσεων των δούλων τον 1ο αιώνα π.Χ. οδηγεί στο οριστικό τέλος της εκμετάλλευσης των μεταλλείων, τα οποία μένουν κλειστά για δύο περίπου χιλιετίες.

Μετά το Β' παγκόσμιο πόλεμο, η φυσιογνωμία της πόλης αλλάζει ριζικά, ακολουθώντας τα βιομηχανικά πρότυπα του 20^ου αιώνα. Σταδιακά ανθίζει η ανάπτυξη χημικών βιομηχανιών, μεταλλουργείων, σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, κλωστοϋφαντουργείων και της Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων. Έτσι, η μεταλλευτική πόλη μεταμορφώθηκε σε μια βιομηχανική πόλη.

Από τη μεταλλευτική δραστηριότητα που κυριαρχούσε παλαιότερα, διατηρούνται μέχρι και σήμερα εγκαταστάσεις παραγωγής αρσενικού, λιθάργυρου, μίνιου, αργύρου μαλακού αντιμονιούχου μολύβδου, μολυβδοφύλλων, μολυβδοσωλήνων, ψευδαργύρου και οξειδίου του αργύρου. Η Λαυρεωτική γη αποτελεί μοναδικό τόπο στον οποίο συνυπάρχουν τόσο βιομηχανικές εγκαταστάσεις της αρχαιότητας όσο και σύγχρονες.